Nguyên tắc kế toán là những nguyên tắc căn bản được áp dụng trong quá trình ghi nhận, phân loại và báo cáo thông tin tài chính của một doanh nghiệp. Qua việc tuân thủ các nguyên tắc này, doanh nghiệp có thể đảm bảo tính chính xác, minh bạch và khách quan của các thông tin tài chính, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho quản lý và ra quyết định kinh doanh.
MỤC LỤC
Khái niệm về nguyên tắc kế toán là gì?
Nguyên tắc kế toán là bộ quy tắc và hướng dẫn cơ bản mà các chuyên gia và nhân viên kế toán phải tuân thủ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình. Đây không chỉ là một khung pháp lý để đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin tài chính, mà còn là một cơ sở quan trọng để xác định và thể hiện hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Các nguyên tắc kế toán không ngừng được điều chỉnh và cải tiến, nhằm đáp ứng môi trường kinh doanh phức tạp và thay đổi liên tục, đồng thời đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc báo cáo tài chính.
Thông tin về nguyên tắc kế toán
**CHI TIẾT: Hướng dẫn cách làm kế toán báo cáo thuế
Tổng hợp 7 nguyên tắc kế toán chuẩn xác cần nắm
Nguyên tắc Cơ sở dồn tích (Accrual basis)
Nguyên tắc kế toán quy định rằng các giao dịch tài chính của công ty, như tài sản, nợ phải trả, doanh thu, chi phí và nguồn vốn sở hữu, phải được ghi chép đầy đủ và chính xác vào sổ kế toán ngay khi chúng phát sinh, không dựa trên thực tế thu chi thực tế.
Bằng cách áp dụng nguyên tắc này, các báo cáo tài chính có thể cung cấp thông tin rõ ràng về tình hình tài chính của công ty trong quá khứ, hiện tại và tương lai.
Do đó, nguyên tắc này đảm bảo rằng tất cả các hoạt động kinh tế của một công ty phải được ghi chép đúng quy trình trong sổ kế toán ngay khi các giao dịch xảy ra, không dựa trên thực tế thu chi thực tế.
Nguyên tắc hoạt động liên tục (Going concern)
Báo cáo tài chính phải căn cứ trên giả định rằng công ty sẽ tiếp tục hoạt động trong tương lai gần và dựa trên cơ sở hoạt động hiện tại. Trường hợp thực tế khác với giả định, báo cáo phải được lập trên cơ sở mới và đi kèm với giải thích phù hợp về cơ sở đó.
Nguyên tắc hoạt động liên tục là một trong 7 nguyên tắc kế toán hữu hiệu
Theo nguyên tắc này, kế toán không được lập các khoản dự phòng vượt quá giá trị tài sản và thu nhập, cũng không được thấp hơn giá trị các khoản phải trả và chi phí. Doanh thu và thu nhập chỉ được ghi nhận khi có đủ bằng chứng về khả năng thu được lợi ích kinh tế. Chi phí chỉ được ghi nhận khi có chứng minh về khả năng phát sinh chi phí.
***GIẢI PHÁP CHO DOANH NGHIỆP: Dịch vụ kế toán thuế giá rẻ trọn gói TPHCM
Nguyên tắc giá gốc (Historical cost)
Tài sản của công ty phải được ghi nhận theo giá trị ban đầu (tức là số tiền mà công ty đã chi để mua tài sản đó). Giá trị ban đầu được tính dựa trên số tiền thực tế đã thanh toán hoặc giá trị tương đương của số tiền đã chi. Khi ghi nhận tài sản, phải xác định mức trả hoặc giá trị phù hợp của tài sản đó tại thời điểm ghi nhận. Giá trị ban đầu của tài sản có thể thay đổi, nhưng kế toán không được tự ý điều chỉnh nó trừ khi có quy định cụ thể trong luật kế toán hoặc chuẩn mực kế toán.
Nguyên tắc phù hợp (Matching concept)
Nguyên tắc này nhắc nhở người dùng rằng cần phải có sự phù hợp giữa việc ghi nhận giữa doanh thu và chi phí. Nếu như người ghi nhận khoản thu thì cần phải đưa ra được các khoản chi phí liên quan và khoản chi phí đó phải tương ứng với doanh thu gồm các khoản chi phí của kỳ trước hay các chi phí có liên quan đến doanh thu của kỳ đó.
Khi ghi nhận các khoản chi phí tương ứng so với khoản doanh thu trong kỳ phát sinh sẽ giúp doanh nghiệp có thể phân tích và tính toán một cách chính xác về phần thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Đây là cơ sở để tính thuế TNDN cần phải nộp cho nhà nước.
Nguyên tắc nhất quán (Consistency)
Trong nguyên tắc kế toán cần phải có sự nhất quán trong một kỳ kế toán giữa các chính sách và phương pháp kế toán mà công ty đã thực hiện và áp dụng. Nếu như các chính sách và phương pháp kế toán có sự thay đổi thì cần phải bổ sung và giải trình lý do và sự tác động vào phần thuyết báo cáo.
Nguyên tắc nhất quán giữa các chính sách và phương pháp kế toán
Nguyên tắc thận trọng (Prudence concept)
Nguyên tắc thận trọng yêu cầu kế toán cần phải có sự phán đoán, xem xét và cân nhắc một cách kỹ lưỡng nhằm đưa ra các ước tính kế toán trong điều kiện không chắc chắn. Doanh nghiệp không lập những khoản dự phòng quá lớn hay không đánh giá cao hơn các tài sản hay khoản thu nhập cũng như không thấp hơn giá trị những khoản phải trả cũng như chi phí.
Nguyên tắc trọng yếu (Materiality concept)
Thông tin sẽ phụ thuộc vào độ lớn cũng như tính chất của thông tin hay những sai sót trong một số hoàn cảnh cụ thể. Đối với trường hợp bị thiếu thông tin hay thông tin không có sự chính xác cao có thể làm sai lệch báo cáo tài chính. Nguyên tắc này cần phải được xem xét kỹ lưỡng trên cả hai phương pháp định lượng và định tính.
***Xem thêm: Những công việc của làm kế toán dịch vụ
5 nguyên tắc kế toán bổ sung
Nguyên tắc công khai
Báo cáo tài chính của một doanh nghiệp cần phải được thể hiện một cách rõ ràng, dễ hiểu và phải bao gồm các thông tin có liên quan đến hoạt động kinh doanh cũng như sản xuất của doanh nghiệp.
Đối với báo cáo tài chính thì cần phải được công khai một cách rõ ràng.
Nguyên tắc khách quan
Các báo cáo tài chính và tư liệu tài liệu của một tổ chức và doanh nghiệp cần phải dựa vào cơ sở bằng chứng khách quan và đáng tin cậy.
Áp dụng các nguyên tắc khách quan sẽ giúp cho việc quản lý cũng như tính khách quan độc lập của bộ phận kế toán khi đưa vào báo cáo tài chính.
Thực thể kinh doanh
Thực thể kinh doanh sẽ bao gồm các đơn vị kinh tế có khả năng tiềm lực và tiến hành những hoạt động kinh doanh hàng hóa dịch vụ, phải tiến hành lập báo cáo và ghi chép.
Thước đo tiền tệ
Đây là một đơn vị đồng nhất trong việc tính toán, ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, kế toán sẽ chỉ phản ánh những gì được được biểu hiện bằng tiền. Tiền sẽ được sử dụng như một đơn vị đo lường cơ bản ở trong một báo cáo tài chính.
Kỳ kế toán
Đây là khoản thời gian mà các báo cáo tài chính được lập. Điều này tạo sự thuận lợi cho việc so sánh và thời gian của các kỳ kế toán thường sẽ dài như nhau theo tháng, quý và năm.
Trên đây là những thông tin liên quan về các nguyên tắc kế toán cơ bản mà doanh nghiệp cần lưu ý. Việc áp dụng các nguyên tắc kế toán đòi hỏi bạn cần có sự chuyên môn cao và đầu tư về mặt chi phí và thời gian. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần phải đối mặt với không ít thách thức khi áp dụng nguyên tắc cơ bản của kế toán vào trong thực tiễn.
**TÌM HIỂU THÊM: Các công ty dịch vụ kế toán chuyên nghiệp TPHCM